İş mahkemelerinin kuruluş, görev, yetki ve yargılama usulünü düzenleyerek
İşçi ve işverene dava açmadan önce arabulucuya başvurma şartı getiren
"7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu" 25.10.2017 tarihli Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Getirilen düzenleme ile İş Mahkemeleri
arabulucuya başvurulmadan açılan davaları herhangi bir işlem yapılmaksızın dava
şartı yoksunluğu sebebiyle “usulden”
reddedecektir.
"Dava şartı olarak arabuluculuk"
kurumunu da ilk kez uygulamaya koyan 7036 sayılı kanuna göre, düzenlemede yer
alan uyuşmazlıklarda dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu
kılınıyor. Bu kapsamda işçi
tarafından talep edilebilecek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet
tazminatı, ayrımcılık tazminatı, sendikal tazminat, ücret, fazla mesai ücreti,
yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti
ile işveren tarafından talep edilebilecek ihbar tazminatı, cezai şart, avansın
iadesi ve eğitim gideri gibi alacak ve tazminat kalemleri için dava açmadan
önce madde kapsamında arabulucuya başvurulması zorunlu olacaktır. Arabulucuda
anlaşma sağlanamadığı takdirde dava yoluna gidilebilecektir.
Arabulucu,
arabuluculuk bürosu tarafından belirlenebileceği gibi tarafların listede yer
alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde taraflarca da
seçilebilecektir. Taraflar arabulucunun seçimi konusunda anlaşamazlarsa
taraflardan birinin başvurması halinde arabuluculuk bürosu re’sen arabulucu atayacaktır.
7036
sayılı kanunda yapılan düzenleme ile zorunlu arabuluculuğa birtakım hallerde
istisna getirilmiştir. Buna göre iş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan
maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davalarında
arabulucuya başvuru şartı aranmayacaktır.
7036
sayılı yasanın yürürlüğüne ilişkin 38.maddesinde arabuluculuğa ilişkin
hükümlerin 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe gireceği ifade edilmiştir. Yine 7036
sayılı yasanın geçiş hükümleri başlığı altında Geçici 1.maddenin 2.fıkrasında “Bu Kanunun dava şartı olarak arabuluculuğa
ilişkin hükümleri, bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ilk derece
mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalar
hakkında uygulanmaz.” denilerek
arabuluculuk hükümlerinin yürürlüğe gireceği 01.01.2018 tarihinden önce açılmış
olan davalarda arabulucuya başvurma şartının aranmayacağı açıklığa
kavuşturulmuştur.