1.         Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Nedir?

1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçi-işveren uyuşmazlıklarında ve 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren ticari uyuşmazlıklarda dava açmak isteyen tarafın öncelikle arabuluculuk yoluna gitmesi gerekmektedir. Arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması durumunda, dava, dava şartı yokluğundan reddedilecektir.

2.     Hangi Uyuşmazlıklar Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Kapsamına Girer?

 Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı ve tazminatı (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti vb.) ile işe iade taleplerinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Ancak iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz durumları bu kapsamda değildir.

Ticari Uyuşmazlıklar yönünden ise açılacak davanın 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan olması şartıyla konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak veya tazminat taleplerinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

3.         Başvuru Nereye Yapılır?

Başvuru adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına yapılır. Arabuluculuk bürosu olmayan yerlerde arabuluculuk bürosu sıfatıyla görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından işlemler gerçekleştirilir.

4.         Arabulucu Nasıl Atanır, Taraflar İstediği Arabulucuyu Seçebilir mi?

Arabulucu, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarındaki görevli personel tarafından sicile kayıtlı arabulucular listesinden atanacaktır. Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde bu arabulucu görevlendirilir.

5.     Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Arabulucu Başvuruyu En Fazla Ne Kadar Süre İçerisinde Sonuçlandırır?

İşçi-işveren uyuşmazlıklarında arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandıracaktır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilecektir.

Ticari uyuşmazlıklar yönünden arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandıracaktır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilecektir.

6.         Arabuluculuğa Başvuru Ücretli midir?

Arabuluculuk bürosuna başvuruda herhangi bir ücret alınmaz. Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenir. Ancak uygulamada sıklıkla görüldüğü üzere, işçi işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuk ücretinin tamamı işveren tarafından da ödenebilir. Ücret, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir. Arabuluculuk Ücret Tarifesi, Arabuluculuk Daire Başkanlığının resmi web sitesinde yer almaktadır;

http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife.html

7.         Arabuluculuk Görüşmelerine Kimler Katılır?

Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletnamede arabuluculukla ilgili özel bir yetki gerekir.

8.         Karşı Taraf Görüşmelere Gelmezse Ne Olur?

İlk toplantıya mazeretsiz bir şekilde katılmayan taraf dava açıldığı takdirde, bu taraf dava sonucunda kısmen ya da tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca, bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez.

9.         Anlaşma Sağlanamazsa Süreç Nasıl Devam Eder?

Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşma sağlayamazsa mahkemeye başvurarak dava açabilirler.

10.      Arabuluculuk Ücretini Karşılayamayacak Durumda Olan Taraf Nereye Başvurmalıdır?

Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir.